Dây thần kinh mặt (Dây thần kinh số 7). Giải phẫu, chức năng, bệnh thường gặp

Dây thần kinh số 7 là dây thần kinh mặt, là một dây thần kinh hỗn hợp, bao gồm các sợi vận động, cảm giác và bài tiết. Dây thần kinh này bắt nguồn từ não và đi xuống qua tai trong, sau đó đi qua xương sọ và phân nhánh thành các nhánh nhỏ hơn để chi phối các cơ trên mặt, cảm giác trên mặt và vị giác hai phần ba trước của lưỡi.

Giải phẫu dây thần kinh số 7

Dây thần kinh số 7, còn được gọi là dây thần kinh mặt, là một dây thần kinh hỗn hợp có chức năng vận động, cảm giác và vị giác. Dây thần kinh này bắt nguồn từ nhân vận động mặt ở não thất IV, đi qua ống tai trong, ra khỏi hộp sọ qua lỗ ống tai ngoài, và phân bố đến các cơ mặt, tuyến lệ, tuyến nước bọt dưới hàm và lưỡi.

Dây thần kinh số 7 được chia thành ba đoạn:

  • Đoạn não: bắt nguồn từ nhân vận động mặt ở não thất IV, chạy qua ống tai trong.
  • Đoạn ống tai trong: đi qua ống tai trong, ra khỏi hộp sọ qua lỗ ống tai ngoài.
  • Đoạn ngoài sọ: phân bố đến các cơ mặt, tuyến lệ, tuyến nước bọt dưới hàm và lưỡi.

Chức năng của dây thần kinh số 7

Dây thần kinh số 7 có các chức năng sau:

  • Vận động: chi phối vận động của các cơ mặt, bao gồm các cơ biểu cảm, cơ nhai, cơ nuốt, cơ mí mắt, cơ vòng mi mắt, cơ nâng môi trên, cơ kéo môi dưới xuống, cơ nâng môi trên và gò má, cơ cười, cơ siết miệng, cơ kéo má lên, cơ kéo môi xuống, cơ kéo khóe miệng xuống, cơ nâng và hạ góc miệng, cơ nâng và hạ môi dưới, cơ nâng và hạ môi trên.
  • Cảm giác: chi phối cảm giác xúc giác của nửa phần trước của đầu, mặt, da tai và niêm mạc miệng.
  • Vị giác: chi phối vị giác của hai phần ba trước lưỡi.

Các bệnh lý thường gặp

Liệt dây thần kinh số 7 là bệnh lý thường gặp nhất của dây thần kinh này. Liệt dây thần kinh số 7 có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

  • Viêm tai giữa: viêm tai giữa lan rộng đến ống tai trong, gây tổn thương dây thần kinh số 7.
  • Herpes zoster: virus herpes zoster tấn công dây thần kinh số 7, gây ra tình trạng viêm dây thần kinh.
  • Tai biến mạch máu não: tai biến mạch máu não ở vùng não chi phối vận động mặt, gây tổn thương dây thần kinh số 7.
  • U dây thần kinh số 7: u dây thần kinh số 7 gây chèn ép dây thần kinh, dẫn đến liệt mặt.
  • Các nguyên nhân khác: chấn thương, nhiễm trùng, khối u, dị tật bẩm sinh,…

Ngoài liệt dây thần kinh số 7, các bệnh lý khác của dây thần kinh này bao gồm:

  • Tổn thương dây thần kinh số 7: tổn thương dây thần kinh số 7 do chấn thương, phẫu thuật,…
  • Đau dây thần kinh số 7: đau dây thần kinh số 7 là tình trạng đau ở mặt, do tổn thương dây thần kinh số 7.
  • Thiếu hụt vị giác: thiếu hụt vị giác là tình trạng mất vị giác ở hai phần ba trước lưỡi, do tổn thương dây thần kinh số 7.

Các triệu chứng

Các triệu chứng của tổn thương dây thần kinh số 7 phụ thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương.

  • Liệt dây thần kinh số 7 là triệu chứng phổ biến nhất của tổn thương dây thần kinh số 7. Liệt dây thần kinh số 7 khiến nửa mặt bị xệ xuống, không thể biểu lộ cảm xúc, không thể nhắm mắt, mí mắt bên liệt bị hở, không thể nhai, nuốt, nói.
  • Giảm cảm giác ở vùng mặt cũng là triệu chứng phổ biến của tổn thương dây thần kinh số 7. Giảm cảm giác ở vùng mặt khiến người bệnh khó nhận biết cảm giác đau, nóng, lạnh ở nửa mặt bị tổn thương.
  • Viêm giác mạc là biến chứng thường gặp của liệt dây thần kinh số 7. Viêm giác mạc khiến mắt bị khô, đỏ, đau, ngứa, có thể dẫn đến loét giác mạc.

Chẩn đoán

Chẩn đoán tổn thương dây thần kinh số 7 dựa vào các triệu chứng lâm sàng và kết quả chụp chiếu, xét nghiệm.

  • Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) não có thể giúp xác định vị trí và mức độ tổn thương dây thần kinh số 7.
  • Điện cơ có thể giúp đánh giá mức độ tổn thương dây thần kinh số 7.

Điều trị

Điều trị tổn thương dây thần kinh số 7 phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

  • Viêm dây thần kinh số 7 thường tự khỏi trong vòng 3-6 tháng. Trong thời gian này, người bệnh có thể được sử dụng thuốc kháng virus, thuốc chống viêm, thuốc giảm đau, hoặc các liệu pháp vật lý trị liệu để hỗ trợ phục hồi chức năng.
  • U dây thần kinh số 7 cần được phẫu thuật để loại bỏ u.
  • Tai biến mạch máu não cần được điều trị tích cực để ngăn ngừa tổn thương thêm cho dây thần kinh số 7.

Phòng ngừa

Để phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến dây thần kinh số 7, cần thực hiện các biện pháp sau:

  • Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin, bao gồm vắc-xin phòng bệnh thủy đậu, vắc-xin phòng bệnh zona.
  • Bảo vệ đầu và mặt khỏi các chấn thương.
  • Kiểm soát tốt các bệnh lý tự miễn và mạch máu.
0 0 phiếu bầu
Đánh giá bài viết
Chia sẻ bài viết lên:
- Điều trị liệt dây thần kinh

www.lietdaythankinh.com - là địa chỉ cung cấp thông tin uy tín về giải phẫu thần kinh sọ não, các bệnh lý thần kinh sọ và các phương pháp điều trị hiệu quả. Thông tin trên chuyên trang được cập nhật thường xuyên bởi đội ngũ bác sĩ, chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực thần kinh học. Nội dung được trình bày khoa học, dễ hiểu, giúp người đọc có cái nhìn tổng quan về giải phẫu thần kinh sọ não, các bệnh lý thần kinh sọ và các phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Đăng ký
Thông báo về
guest
1 Bình luận
Được bình chọn nhiều nhất
Newest Oldest
Phản hồi
Xem tất cả bình luận
1
0
Để lại bình luận của bạn!x