Dây thần kinh số 8, còn được biết đến với tên gọi là dây thần kinh tiền đình – ốc tai, đóng vai trò thiết yếu trong hệ thần kinh của chúng ta. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chức năng, cấu tạo, cũng như các vấn đề sức khỏe liên quan đến dây thần kinh quan trọng này.
Dây Thần Kinh số 8
Dây thần kinh số 8 là một trong 12 dây thần kinh sọ, có vị trí xuất phát từ não và đi qua tai trong. Dây thần kinh này có hai nhánh chính là thần kinh ốc tai và thần kinh tiền đình, đảm nhận hai chức năng quan trọng là thính giác và thăng bằng của cơ thể.
Vị trí
Dây thần kinh số 8 bắt nguồn từ trong cầu não, đi qua góc cầu tiểu não, rồi đi vào trong xương đá, qua lỗ ống tai trong và sau đó tỏa ra 2 hướng thành 2 dây thần kinh riêng biệt là thần kinh ốc tai và thần kinh tiền đình.
Cấu Tạo
Dây thần kinh số 8 bao gồm hai nhánh chính: tiền đình và ốc tai, mỗi nhánh có chức năng riêng biệt nhưng đều quan trọng đối với hệ thần kinh trung ương.
Thần kinh ốc tai là nhánh chính của dây thần kinh số 8, truyền tín hiệu âm thanh từ tai trong đến não. Thần kinh ốc tai bao gồm 3 nhánh nhỏ là nhánh âm thanh, nhánh cân bằng và nhánh thần kinh mặt.
Thần kinh tiền đình là nhánh phụ của dây thần kinh số 8, truyền tín hiệu về sự thăng bằng của cơ thể. Thần kinh tiền đình bao gồm 3 nhánh nhỏ là nhánh tiền đình trên, nhánh tiền đình dưới và nhánh tiền đình giữa.
Chức Năng
Thính giác: Dây thần kinh ốc tai giúp chúng ta nghe được âm thanh. Khi âm thanh truyền đến tai, các tế bào lông trong tai trong sẽ chuyển đổi âm thanh thành tín hiệu điện. Tín hiệu này sau đó được truyền đến não thông qua dây thần kinh ốc tai.
Thăng bằng: Dây thần kinh tiền đình giúp chúng ta giữ thăng bằng của cơ thể. Khi cơ thể di chuyển hoặc thay đổi tư thế, các tế bào lông trong tai trong sẽ gửi tín hiệu đến não thông qua dây thần kinh tiền đình. Não sẽ xử lý các tín hiệu này và điều chỉnh cơ bắp để giữ cho cơ thể cân bằng.
Các bệnh lý thường gặp
Các bệnh lý thường gặp liên quan đến dây thần kinh số 8 bao gồm:
Viêm dây thần kinh tiền đình: Đây là một bệnh lý thường gặp, gây ra bởi sự viêm nhiễm của dây thần kinh tiền đình. Bệnh thường xảy ra đột ngột, với các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, nôn, mất thăng bằng,…
U dây thần kinh tiền đình: Đây là một loại u lành tính, xuất phát từ dây thần kinh tiền đình. U dây thần kinh tiền đình có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, nghe kém, ù tai,…
Thính lực giảm: Thính lực giảm là tình trạng suy giảm khả năng nghe. Thính lực giảm có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó có tổn thương dây thần kinh ốc tai.
Điếc đột ngột: Điếc đột ngột là tình trạng mất thính lực đột ngột, xảy ra trong vòng 72 giờ. Điếc đột ngột có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó có tổn thương dây thần kinh ốc tai.
Chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến dây thần kinh số 8 thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng, kết quả khám tai mũi họng và các xét nghiệm cận lâm sàng như chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), điện não đồ (EEG),…
Điều trị các bệnh lý liên quan đến dây thần kinh số 8 phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Đối với viêm dây thần kinh tiền đình, thường không cần điều trị đặc hiệu. Bệnh thường tự khỏi trong vòng vài tuần. Đối với u dây thần kinh tiền đình, có thể điều trị bằng phẫu thuật, xạ trị hoặc kết hợp cả hai phương pháp. Đối với thính lực giảm và điếc đột ngột, có thể điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
Phòng ngừa
Để phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến dây thần kinh số 8, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin, đặc biệt là vắc-xin phòng bệnh quai bị.
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây viêm nhiễm như virus, vi khuẩn, nấm,…
- Chăm sóc tai đúng cách, tránh để nước vào tai.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là đối với người cao tuổi.
Kết luận
Dây thần kinh số 8 là một dây thần kinh quan trọng, có chức năng truyền tín hiệu từ tai trong đến não. Các bệnh lý liên quan đến dây thần kinh số 8 có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, cần phát hiện và điều trị các bệnh lý này sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm.
